Παράνομη ή όχι η κάμερα στο αυτοκίνητο;
H κάμερα στο αυτοκίνητο ή στη μοτοσυκλέτα, για την καταγραφή της κυκλοφορίας, κάποτε ήταν επιστημονική φαντασία. Σήμερα όμως αποτελεί υποχρεωτικό εξοπλισμό σε κάποιες χώρες, ενώ σε κάποιες άλλες προαιρετικά τοποθετείται από τους οδηγούς και τους αναβάτες.
Μάλιστα το τελευταίο διάστημα το φαινόμενο αυτό έχει πάρει διαστάσεις και στη χώρα μας και όχι άδικα, αφού πολλά και διάφορα συμβαίνουν καθημερινά στους δρόμους μας και προκειμένου να νιώθουμε ασφάλεια, θέλουμε να καταγράφουμε το συμβάν, για να έχουμε αποδεικτικό υλικό.
Τι ισχύει όμως για τη χρήση τέτοιου είδους τεχνικών μέσων καταγραφής οπτικοακουστικού υλικού στη χώρα μας; Είναι νόμιμο ή όχι να κυκλοφορούμε στο δρόμο με μία κάμερα στο ταμπλό ή στο κράνος μας και να καταγράφουμε τα πάντα; Και είναι δυνατόν να ανεβάζουμε στο διαδίκτυο ότι θέλουμε από αυτό το υλικό που έχουμε καταγράψει;
Προκειμένου λοιπόν να πάρουμε τις απαντήσεις μας απευθυνθήκαμε στην Διεύθυνση Τροχαίας Αττικής, για να μάθουμε αν είναι παράνομη η χρήση της κάμερας εν ώρα οδήγησης, είτε αυτή βρίσκεται στο αυτοκίνητο, είτε στην μοτοσυκλέτα, είτε πάνω στο κράνος μας. Η απάντηση λοιπόν που μας δώθηκε ήταν πως «η χρήση των εν λόγω τεχνικών συσκευών δεν απαγορεύεται από τις διατάξεις του Κ.Ο.Κ., με την προϋπόθεση πως δεν επηρεάζεται η ικανότητα του οδηγού να ελέγχει το όχημά του. Σε κάθε περίπτωση, η χρήση τους θα πρέπει να πληροί τις διατάξεις του Ν.2472/1997, περί προστασίας προσωπικών δεδομένων». Αυτό σημαίνει πως δεν είναι παράνομη η χρήση τους και δεν τιμωρείται από τον Κ.Ο.Κ. εκτός αν για παράδειγμα κρατάμε την κάμερα με το χέρι.
Τι γίνεται όμως με τον περιβόητο νόμο 2472/1997 και το υλικό το οποίο καταγράφουμε; Δείτε τι μας απάντησε σχετικά η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (Α.Π.Δ.Π.Χ.):
«Η Αρχή έχει δεχτεί πλήθος ερωτημάτων αναφορικά με τη νομιμότητα τοποθέτησης κάμερας σε αυτοκίνητα, προκειμένου να γίνεται λήψη εικόνας ώστε το καταγεγραμμένο υλικό να χρησιμοποιηθεί, σε περίπτωση ατυχήματος, από τις ασφαλιστικές εταιρείες ή από το δικαστήριο. Η Αρχή επισήμανε ότι, αναλόγως των τεχνικών χαρακτηριστικών της συσκευής, αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για διαφορετικούς σκοπούς επεξεργασίας. Ως εκ τούτου, αν δεν διασφαλίζεται τεχνικώς ότι ο σκοπός της επεξεργασίας είναι μόνον η απόδειξη ατυχήματος, δεν προκύπτει αν η ανωτέρω επεξεργασία μπορεί να θεωρηθεί ως επεξεργασία που πραγματοποιείται για αποκλειστικώς προσωπικές δραστηριότητες ή όχι – οπότε και στην τελευταία αυτή περίπτωση, έχει εφαρμογή ο ν. 2472/1997.
Σε κάθε περίπτωση, η Αρχή εξέφρασε την άποψη ότι εγείρονται ζητήματα ως προς την προστασία των προσωπικών δεδομένων τρίτων προσώπων και ειδικότερα:
α) Σε περίπτωση μόνιμης και συνεχούς καταγραφής, ο σκοπός και η αναλογικότητα της επεξεργασίας δεν μπορούν να προσδιορισθούν και να περιορισθούν επαρκώς.
β) Οι τρίτοι, διερχόμενοι ή εμπλεκόμενοι σε ατύχημα, δεν μπορούν να ενημερωθούν για την πραγματοποιούμενη επεξεργασία των προσωπικών τους δεδομένων, έτσι ώστε να ασκήσουν και τα περαιτέρω δικαιώματά τους.
γ) Επιφυλάξεις ως προς τη νομιμότητα συντρέχουν και στην περίπτωση που θα μπορούσε η χρήση της συσκευής από κάθε ιδιώτη-χρήστη να θεωρηθεί ως επεξεργασία που πραγματοποιείται για αποκλειστικώς προσωπικές δραστηριότητες. Στην περίπτωση αυτή, θα μπορούσε να προσβάλλεται με βάση τις γενικές διατάξεις του δικαίου το δικαίωμα στην προσωπικότητα του προσώπου που καταγράφεται».
Τελικά είναι παράνομη η χρήση της κάμερας σε αυτοκίνητο ή όχι; Η απάντηση είναι πως «όχι, δεν είναι παράνομη», τουλάχιστον προς το παρόν και μέχρι να συνεδριάσει εκ νέου η Αρχή και να αποφασίσει, όπως μας είπαν χαρακτηριστικά στην επικοινωνία μας. Εκτίμησή μας είναι πως η απόφαση της Αρχής δεν πρόκειται να απαγορεύσει την χρήση καμερών τέτοιου είδους, καθώς ασφαλιστικές αλλά και εταιρείες leasing επιθυμούν την χρήση τους και φυσικά θέλουν το υλικό καταγραφής να είναι αποδεικτικό στοιχείο σε περίπτωση ατυχήματος.
Μέχρι τότε, το αν θα μπορέσει να χρησιμοποιηθεί ως αποδεικτικό υλικό θα αποφασίζεται μεμονωμένα και ανεξάρτητα, σε κάθε περίπτωση. Και αυτό γιατί θα πρέπει να διασφαλιστεί τεχνικώς ότι ο σκοπός της καταγραφής του video είναι μόνον η απόδειξη ατυχήματος.
Το υλικό όμως που καταγράφουμε, σίγουρα είναι κάτι που δεν μπορούμε να δημοσιεύουμε στο διαδίκτυο, καθώς αν κάποιος θεωρήσει πως θίγεται από αυτό, τότε μπορεί να κινηθεί νομικά εναντίον του κατόχου του video.
«Η Αρχή έχει δεχτεί πλήθος ερωτημάτων αναφορικά με τη νομιμότητα τοποθέτησης κάμερας σε αυτοκίνητα, προκειμένου να γίνεται λήψη εικόνας ώστε το καταγεγραμμένο υλικό να χρησιμοποιηθεί, σε περίπτωση ατυχήματος, από τις ασφαλιστικές εταιρείες ή από το δικαστήριο. Η Αρχή επισήμανε ότι, αναλόγως των τεχνικών χαρακτηριστικών της συσκευής, αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για διαφορετικούς σκοπούς επεξεργασίας. Ως εκ τούτου, αν δεν διασφαλίζεται τεχνικώς ότι ο σκοπός της επεξεργασίας είναι μόνον η απόδειξη ατυχήματος, δεν προκύπτει αν η ανωτέρω επεξεργασία μπορεί να θεωρηθεί ως επεξεργασία που πραγματοποιείται για αποκλειστικώς προσωπικές δραστηριότητες ή όχι – οπότε και στην τελευταία αυτή περίπτωση, έχει εφαρμογή ο ν. 2472/1997.
Σε κάθε περίπτωση, η Αρχή εξέφρασε την άποψη ότι εγείρονται ζητήματα ως προς την προστασία των προσωπικών δεδομένων τρίτων προσώπων και ειδικότερα:
α) Σε περίπτωση μόνιμης και συνεχούς καταγραφής, ο σκοπός και η αναλογικότητα της επεξεργασίας δεν μπορούν να προσδιορισθούν και να περιορισθούν επαρκώς.
β) Οι τρίτοι, διερχόμενοι ή εμπλεκόμενοι σε ατύχημα, δεν μπορούν να ενημερωθούν για την πραγματοποιούμενη επεξεργασία των προσωπικών τους δεδομένων, έτσι ώστε να ασκήσουν και τα περαιτέρω δικαιώματά τους.
γ) Επιφυλάξεις ως προς τη νομιμότητα συντρέχουν και στην περίπτωση που θα μπορούσε η χρήση της συσκευής από κάθε ιδιώτη-χρήστη να θεωρηθεί ως επεξεργασία που πραγματοποιείται για αποκλειστικώς προσωπικές δραστηριότητες. Στην περίπτωση αυτή, θα μπορούσε να προσβάλλεται με βάση τις γενικές διατάξεις του δικαίου το δικαίωμα στην προσωπικότητα του προσώπου που καταγράφεται».
Τελικά είναι παράνομη η χρήση της κάμερας σε αυτοκίνητο ή όχι; Η απάντηση είναι πως «όχι, δεν είναι παράνομη», τουλάχιστον προς το παρόν και μέχρι να συνεδριάσει εκ νέου η Αρχή και να αποφασίσει, όπως μας είπαν χαρακτηριστικά στην επικοινωνία μας. Εκτίμησή μας είναι πως η απόφαση της Αρχής δεν πρόκειται να απαγορεύσει την χρήση καμερών τέτοιου είδους, καθώς ασφαλιστικές αλλά και εταιρείες leasing επιθυμούν την χρήση τους και φυσικά θέλουν το υλικό καταγραφής να είναι αποδεικτικό στοιχείο σε περίπτωση ατυχήματος.
Μέχρι τότε, το αν θα μπορέσει να χρησιμοποιηθεί ως αποδεικτικό υλικό θα αποφασίζεται μεμονωμένα και ανεξάρτητα, σε κάθε περίπτωση. Και αυτό γιατί θα πρέπει να διασφαλιστεί τεχνικώς ότι ο σκοπός της καταγραφής του video είναι μόνον η απόδειξη ατυχήματος.
Το υλικό όμως που καταγράφουμε, σίγουρα είναι κάτι που δεν μπορούμε να δημοσιεύουμε στο διαδίκτυο, καθώς αν κάποιος θεωρήσει πως θίγεται από αυτό, τότε μπορεί να κινηθεί νομικά εναντίον του κατόχου του video.